Centrum Pokojowe Nobla

Centrum Pokojowe Nobla

Centrum Pokojowe Nobla jest zarówno tradycyjną placówką muzealną, jak też platformą wymiany poglądów na temat wojny, pokoju czy rozwiązywania konfliktów zbrojnych. Centrum Pokojowe Nobla usytuowane jest w Oslo, ponieważ to właśnie tutaj przyznaje się od 1901 r. Pokojową Nagrodę Nobla,

Centrum Pokojowe Nobla (norw. Nobels Fredssenter) znajduje się przy placu Brynjulf Bulls, w dawnym, XIX – wiecznym budynku Zachodniej stacji kolejowej. Centrum rozpoczęło działalność w 2005 r., a w jego uroczystym otwarciu wzięła udział Norweska Rodzina Królewska. Nie bez znaczenia jest fakt, że Centrum usytuowane jest w sąsiedztwie Ratusza, w którym przyznaje się co roku Pokojową Nagrodę Nobla. W ogóle fakt, że nagroda za zasługi w dziedzinie szerzenia pokoju na świecie wręczana jest w Oslo, wymaga paru słów wyjaśnienia. Jak wiadomo, wszystkie pozostałe Nagrody Nobla przyznawane są w Szwecji – decyzje co do nagród z fizyki i chemii podejmują członkowie Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk, decyzje ws. nagrody z medycyny – Instytut Karolinska, a ws. nagród z dziedziny literatury – Akademia Szwedzka. Na pytanie, dlaczego wręczenie Pokojowej Nagrody Nobla pozostawił Alferd Nobel (Szwed) Norweskiemu Komitetowi Noblowskiemu (powoływanemu przez Parlament Norwegii) historycy udzielają różnych odpowiedzi. Najbardziej prawdopodobna jest jednak wersja, jakoby był to gest dobrej woli Nobla w stosunku do Norwegów, którzy pod koniec XIX w. usilnie dążyli do zerwania unii ze Szwecją. Jeśli jednak pragnieniem Alfreda Nobla było utrzymanie unii z Norwegią, to może i dobrze, że przemysłowiec zmarł w 1896 r., ponieważ nie doczekał się on rozpadu unii, która nastąpiła w 1905 r.

Dziś w Centrum Pokojowym Nobla można się wiele dowiedzieć zarówno o samym fundatorze nagrody, jak też o poszczególnych laureatach (w tym także o nagrodzonych organizacjach międzynarodowych). Jeśli chodzi o samego Alfreda Nobla, to przyjrzenie się jego historii może się wydać pasjonujące. Choć każdy wie, że Nobel wynalazł dynamit, to już nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że fortuna tego przemysłowca wyrosła na przemyśle zbrojeniowym. Zwiedzając Centrum trudno jest sobie nie zadać pytania o pobudki, jakie kierowały Noblem w momencie ustanawiania nagrody swojego imienia. Zwłaszcza, że w podanych przez niego kryteriach, nagradzane miały być przede wszystkim te osoby, które zmierzają do redukcji sił zbrojnych.

Poza Alfredem Noblem warto jest się w Centrum przypatrzeć sylwetkom osób, które otrzymały Pokojową Nagrodę Nobla (nieraz zresztą kontrowersyjnym). Wśród osób uhonorowanych znaleźli się m.in. Thomas Woodrow Wilson, Austen Chamberlain, George Marshall, Rene Cassin, Henry Kissinger, Lech Wałęsa, Elie Wiesel, Jaser Arafat, Al. Gore czy też zupełnie niedawno temu Barack Obama. Wśród nagrodzonych organizacji znalazły się natomiast chociażby Czerwony Krzyż i Czerwony Półksiężyc, UNICEF, Międzynarodowa Organizacja Pracy, Lekarze bez Granic czy wreszcie Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej. W Centrum Pokojowym Nobla można jednak nie tylko oglądnąć rozmaite wystawy (stałe i tymczasowe) oraz instalacje, ale także wziąć udział w licznych seminariach, spotkaniach otwartych oraz warsztatach artystycznych.

Polscy nobliści