Ptaki

Ptaki. Norwegia jest wspaniałym miejscem dla ornitologów. Liczba gniazdujących w Norwegii gatunków jest tak duża, że szczegółowe ich opisanie w tym miejscu byłoby niemożliwe. W tej części pokrótce omówiono zarówno gatunki występujące najczęściej, jak i te, które trafiają się bardzo rzadko.

Najlepszymi miejscami na obserwowanie ptaków są Revtangen (wybrzeże Rogalandu), Utsira (przy wybrzeżu Rogalandu), Fokstumyra (w Dovrefjell), Park Narodowy Femundsmarka (Hed-mark), Rundę (niedaleko Alesund, gdzie żyje ponad 150 000 par ptaków morskich), wyspy Nordlandu (szczególnie Lovund, Trsena, Rostim, Vser0y i Bleik-s0ya), Park Narodowy 0vre Pasvik (wschodnia część Finnmarku) oraz Sval-bard (ze względu na ptaki wędrowne, które przylatują tam latem).

Największe populacje ptaków dają się obserwować wzdłuż wybrzeża Norwegii. Miliony ptaków morskich, żywiących się rybami i innymi stworzeniami morskimi, zakładają gniazda na nadbrzeżnych urwiskach. Do najliczniej reprezentowanych gatunków należą rozmaite odmiany mew [mdke), rybitwa pospolita [makrellterne), rybitwa popielata [mdnebbterne), ostrygojad (tjeld), kormoran (s/wrv), głuptak biały [havsule), alka krzywonosa [alkę), maskonur [lundefugl), nurzyk (lomvi), nurnik (teist), kormoran czubaty (toppskatv], mewa arktyczna (havhest), mewa trzypalcowa (.krykkje), wydrzyk (tjuvjo i fjelljo), mała alka (alkekonge) i antarktyczny petrel olbrzymi (storm petrel).

Wśród zamieszkujących Norwegię ptaków drapieżnych króluje orzeł bielik (hav0in]. Wzdłuż wybrzeża Norwegii założyło gniazda przynajmniej 500 par tego gatunku, żyjącego także w okręgach Troms i Finnmark. Myszołów (fjellvdk) poluje na lemingi i nornice w rejonach arktycznych i w górskiej tundrze. Wyżej położone górskie regiony zamieszkuje ok. 500 par orła przedniego (kongeorn). Rzadki rybołów (fiskeorn) jest reprezentowany zaledwie przez 30 par. Można go obserwować tylko w gęsto zalesionych, odludnych miejscach. Największe szanse na spotkanie tego ptaka są w Stabbursdalen i Parku Narodowym 0vre Pasvik.

W Norwegii można wypatrywać także krogulca (spurvekauk), drzemlika (dverg-falk), białozora, czyli sokoła islandzkiego (jaktfalk), sokoła wędrownego (vendre-falk), błotniaka zbożowego (myrhauk), sokoła pustułki (tornfalk) i jastrzębia gołębiarza (hensehauk). Wszystkie te gatunki, z wyjątkiem dwóch ostatnich, stają się coraz mniej liczne i oczom ludzkim pokazują się bardzo rzadko.

W Norwegii żyją ponadto co najmniej cztery gatunki sowy: sowa błotna jjord-ugle), zamieszkująca bagniste wrzosowiska; sóweczka (spurveugle), preferująca lasy iglaste,- sowa śnieżna lub biała (sneugle), zasiedlająca górskie tundry, oraz puchacz (hubio), który za siedzibę obrał sobie północne i górskie lasy.

W południowej Norwegii można spotkać różne, typowe dla Europy gatunki ptaków leśnych, jak dziki gołąb (ńndue), dzięcioł |hakkespett), słonka [rugde|, gil [dompap], zięba (bokfink), kukułka [gjok], sójka (jayskrike) oraz wiele odmian sikor (meis). W Norwegii lęgną się bardzo nieliczne piękne jemiołuszki (sidensvans).

Zimą przylatują z Rosji duże stada tych ptaszków, można je wówczas obserwować w lasach, parkach i ogrodach.

Do największych ptaków łownych należy pardwa [fjellrype) i dwie równie smaczne odmiany jarząbka (orrfugl i jer-pe). Szkocka kuropatwa (skotsk lirype) lubi bezdrzewne wrzosowiska i tundrę. Głuszec (tiur), niektórym przypominający dzikiego indyka, podobnie jak u nas upodobał sobie lasy iglaste. Pospolicie występują inne leśne gatunki – wrony (krdke), kosy (svarttrost), jaskółki (tak-svale), kruki (ravn), sroki [skjaere], rudziki (mdstrupe), wróble (spuiv) itp.

Do brodzących i wodnych norweskich ptaków należą czapla siwa igrdhegre) oraz liczni krewni brodźca piskliwego -bekas, biegus krzywodzioby, bojownik batalion, kulik mniejszy, brodziec krwa-wodzioby i inne, a także szlamnik (spove), sieweczka (io), kamusznik [steinven-der) i siewka (boltit).

Najliczniej występującymi przedstawicielami kaczek są kaczka krzyżówka (stokkand|, edredon miękkopiór [xrfugl] oraz tracz długodzioby (siland). Na bagnach, jeziorach i stawach można także obserwować dzikie ptaki, takie jak łabędź krzykliwy (sangsvane), gęś polna (sds), mniejsza gęś białoczelna (dverggds), gęś gęgawa [grdgós) i gęś kanadyjska [cana-dagds). Jedynie gęsi gęgawy reprezentowane są bardzo licznie.

Wśród pięknych ptaków wodnych należy wymienić takie gatunki, jak nur czarnoszyi (storlom) i nur rdzawoszyi (smdlom) oraz perkoz rogaty (horndyk-ker), żuraw (trane), łyska (sothene) i derkacz (dkerrikse). „Narodowy” ptak Norwegii, pluszcz (fossekall), żyje w pobliżu górskich strumyków i zdobywa pożywienie, nurkując w ich wodach.