Narodowe Muzeum Sztuki, Architektury i Projektowania
Narodowe Muzeum Sztuki, Architektury i Projektowania obejmuje de facto z pięć placówek muzealnych – Galerię Narodową, Muzeum Sztuki Użytkowej, Muzeum Sztuki Współczesnej, Muzeum Architektury i Wystawy Państwowe. Placówki te połączyły się 11 lutego 2003 r., nadal jednak posiadają oddzielne siedziby.
Najstarszą wśród placówek Narodowego Muzeum Sztuki, Architektury i Projektowania (norw. Nasjonalmuseet for Kunst, Arkitektur og Design) jest Galeria Narodowa (norw. Nasjonalgalleriet). Została ona założona w 1836 r. na mocy decyzji Parlamentu Norwegii i miała początkowo prezentować dzieła twórców norweskich. Z czasem Galeria wzbogaciła się też jednak o płótna artystów zagranicznych, przede wszystkim francuskich impresjonistów. W 1882 r. pokaźne już wtedy zbiory galerii przeniesiono do okazałego, neorenesansowego gmachu, zaprojektowanego przez Heinricha Ernsta Schirmera. Dziś gmach muzeum jest nieco większy, bowiem w pierwszych dwóch dekadach XX w. do oryginalnej bryły Schrimera dobudowane jeszcze zostały skrzydła północne i południowe.
Obecnie wchodząca w skład Narodowego Muzeum Sztuki, Architektury i Projektowania Galeria Narodowa może się poszczycić największą kolekcją sztuki w całej Norwegii – jest tu blisko 4,5 tys. obrazów, prawie tysiąc rzeźb i tyleż samo gipsowych odlewów i wreszcie ponad 17 tys. rysunków oraz 25 tys. grafik. Największą popularnością cieszą się w muzeum zbiory malarstwa. Jeśli chodzi o płótna malarzy norweskich, to są to chociażby „Willa Malta w Rzymie” i „Studium Brzozy” Johana Christiana Clausena Dahla, „Procesja dla nowożeńców w Hardanger” Adolpha Tidemanda, „Krajobraz górski” Ole Petera Hansena Ballinga czy też „Zima w górach” Haralda Sohlberga. Jeśli natomiast chodzi o malarstwo zagraniczne, to tutaj należy wymienić przede wszystkim dzieła malarzy francuskich – „Widok na Wystawę Światową w 1867”, „Panią Manet w cieplarni” i „Zaskoczoną nimfę” Edouarda Maneta, „Po kąpieli” Auguste’a Renoira, „Pracownię malarską przy rue Carcel” i „Mette Gaugin w wieczorowej sukni” Paula Gauguina czy wreszcie „Pejzaż w pobliżu Jas-de-Bouffan” Paula Cezanne’a.
Dwa oddziały Narodowego Muzeum Sztuki, Architektury i Projektowania – dawne Muzeum Sztuki Współczesnej (norw. Museet for Samtidskunst) i Muzeum Architektury (norw. Nasjonalmuseet – Arkitektur), usytuowane są przy ulicy Bankplassen (w odrębnych jednakże budynkach). Muzeum Sztuki Współczesnej założone zostało w 1988 r., a do obecnego gmachu, zbudowanego z pocz. XX w. przez Ingvara Hjortha w stylu secesyjnym, zostało ono przeniesione w 1990 r. Na kolekcję muzeum złożyły się dzieła artystów współczesnych (tworzących po 1945 r.), zgromadzone wcześniej w Galerii Narodowej. Dziś zbiory tego działu liczą ok. 5 tys. obrazów, rzeźb, rysunków czy grafik, a także materiałów wideo i przeróżnych instalacji. Te ostatnie należą zresztą do największych atrakcji muzeum – można tu zobaczyć chociażby instalację Ilyi Kabakova, Pera Inge Bjørlo czy też Richarda Serry’ego. Jeśli natomiast chodzi o Muzeum Architektury, to od 2008 r. jest ono usytuowane w eleganckim budynku z I poł. XIX w., zaprojektowanym przez renomowanego norweskiego architekta, Christiana Heinricha Groscha (choć, podobnie jak w przypadku gmachu Galerii Narodowej, budynek Muzeum Architektury został dwukrotnie powiększony – raz z pocz. XX w., a raz z pocz. XXI w.). W Muzeum Architektury organizowane są przede wszystkim wystawy tymczasowe, można tu więc zobaczyć przeróżne modele, rysunki czy fotografie, prezentujące osiągnięcia architektury dawnej i współczesnej.
Niezwykle interesujące zbiory posiada także dawne Muzeum Sztuki Użytkowej (norw. Kunstindustrimuseet), usytuowane przy ul. St. Olavs. Jest to właściwie jedna z najstarszych placówek muzealnych Norwegii, została ona bowiem założona w 1876 r. Zbiory muzeum liczą blisko 35 tys. przeróżnych eksponatów – od ceramiki i wyrobów ze srebra, przez tekstylia i przedmioty szklane, po meble i wyroby rzemiosła artystycznego. Eksponaty podzielone są na kilka działów, które obejmują:
szkło użytkowe i dekoracyjne oraz ceramikę;
tekstylia i stroje, w tym stroje królewskie;
przedmioty użytku codziennego od czasów średniowiecznych po pocz. XX w.
przedmioty użytku codziennego czy wyroby rzemiosła artystycznego XX w.