Muzeum Muncha w Oslo

Na kilka lat przed śmiercią Edward Munch niemal wszystkie swoje dzieła zapisał w testamencie Oslo – miastu swojego dzieciństwa i młodości. Połowa z nich znalazła się w latach 60 – tych XX w. w Muzeum Muncha – najsłynniejszej dziś placówce muzealnej w stolicy Norwegii.

Muzeum Muncha (norw. Munch – musset) usytuowane jest przy ul. Tøyengata, na terenie Gamle Oslo (czyli Starego Miasta). Otwarty w 1963 r. budynek muzeum (projektu architektów Einara Myklebusta i Gunnara Fougnera) wydaje się być wciśnięty pomiędzy rozległe tereny zielone – Uniwersytecki Ogród Botaniczny Tøyenhagen i park Tøyenparken. Samo otwarcie gmachu muzeum nastąpiło dosyć późno, bo niemal 20 lat po śmierci artysty, ale zbiegło się też ono z obchodami 100 – nej rocznicy jego urodzin. Dziś muzeum gromadzi ponad połowę wszystkich, znajdujących się w Oslo, dzieł artysty. Jest tu ponad tysiąc obrazów, ok. 4,5 tys. rysunków, 18 tys. grafik (w których Munch szczególnie się wyspecjalizował), a także liczne drzeworyty, akwaforty, litografie, suchoryty, kamienie litograficzne czy wreszcie klocki drzeworytnicze. Ciekawostką jest fakt, że o pozostawieniu stolicy Norwegii większości swoich dzieł zadecydował Edward Much w przeciągu kilku zaledwie dni, a stało się to wskutek zbombardowania Oslo w kwietniu 1940 r. przez siły Luftwaffe. Ponoć testament Muncha zmieścił się na jednej kartce papieru!

Wizyta w Muzeum Muncha to nie tylko wspaniałe doświadczenie artystyczne, ale także podróż w głąb ludzkiej psychiki – spotkanie z targającymi człowieka lękami, strachem, czy ogarniającą go na każdym kroku samotnością. Doświadczony przez życie Munch (jego matka i siostra zmarły na gruźlicę, a sam artysta przez całe życie borykał się z zaburzeniami nerwowymi), często podejmował w swej twórczości tematy śmierci, strachu i opuszczenia. Trzeba jednak pamiętać, że przedstawiane przez Muncha stany emocjonalne były dość powszechnie w społeczeństwie norweskim na przełomie XIX i XX w. W owym czasie w Norwegach dopiero budziła się świadomość narodowa (od pocz. XVI do pocz. XIX w. Norwegia związana była unią z Danią, a przez cały XIX w. unią ze Szwecją), a Norwegami targały uczucia strachu i niepewności nie tylko co do przyszłości politycznej, ale także co do własnej tożsamości kulturowej.

Wśród najbardziej znanych dzieł Muncha znajdujących się w muzeum należy wymienić chociażby słynny „Krzyk” (w muzeum można zobaczyć jedną z czterech wersji „Krzyku” wykonaną w temperze, na kartonie), „Madonnę”, „Wampira”, „Autoportret z butelką wina”, „Zazdrość”, „Pocałunek” czy wreszcie „Śmierć w pokoju chorego”.