Odrodzenie starej religii Asatru

Zanim chrześcijaństwo stało się oficjalną religią Norwegii, większość ludów skandynawskich oddawała cześć panteonowi bogów nordyckich, których sita, odwaga i nieprzewidziane zachowanie mogły stanowić zagrożenie dla dobrego wikinga. Obecnie te stare wierzenia przeżywają odrodzenie, a religia owa, oparta na kulcie zjawisk przyrody, nosi nazwę Asatru. Po raz pierwszy pojawiła się w Islandii, a obecnie rozprzestrzenia się na terenie całej Skandynawii, a także w pozostałych krajach Europy, w Ameryce Północnej i Australii.

Asatru, czyli „wiara w AEsir”, bogów przedchrześcijańskiej Skandynawii, należała do wierzeń plemion germańskich, a także ludów odległych Indii, o czym świadczą opisy w Rigwedzie. Średniowieczny tekst islandzki Galdrabók opowiada o ludziach, którzy wzywali imię AEsir na długo przed przyjęciem przez większość ludów germańskich chrześcijaństwa. Jeszcze w XVIII w. Sarnowie często oddawali cześć bogu o imieniu Tor, którego kult zapożyczyli z wierzeń sąsiadujących z nimi wikingów przed nadejściem chrześcijaństwa.

Współczesna religia Asatru, otwarta dla każdego, niezależnie od rasy, pochodzenia etnicznego czy orientacji seksualnej, została zorganizowana w połowie lat 70. niemal jednocześnie w Islandii, Wielkiej Brytanii i USA.

Główni bogowie i boginie Asatru, przyjaźni, prawi i niezawodni, to Tor (Tór), bóg grzmotów i przyjaciel zwykłych ludzi; Odyn (Odinn), ojciec wszechrzeczy, najważniejszy bóg, poeta i wędrowny czarownik; Tyr, bóg wojny i sprawiedliwości; Frej (Freyr), bóg pokoju, urodzaju i przyrody; Baldur, „bóg krwawienia”; Heimdall, strażnik Asgard; Frigga, żona Odyna i matka wszystkich bogów i ludzkości; Freya, bogini płodności, miłości, magii i wojny; Idunna, bogini odnowy; Hela, która rządzi miejscem pomiędzy śmiercią a ponownymi narodzinami, czyli reinkarnacją, oraz Nerthus, Matka Ziemia, o której wspomina Tacyt w Germanii. Wyznawcy Asatru czczą także duchy przyrody (landveettir) i różne duchy opiekuńcze, takie jak Disir i Alfar (elfy).

Głównymi rytuałami w religii Asatru są blót (ofiara) oraz sumbel (toast). Niewykluczone, że pierwsze słowo pochodzi od blód, czyli krew, jednak współcześni wyznawcy Asatru składają ofiary z miodu pitnego, piwa i jabłecznika. Napój zostaje poświęcony bogu lub bogini, której składa się cześć, a wypicie jego części oznacza zjednoczenie z tym szczególnym bóstwem. Pozostałą część napoju wylewa się jako libację. Sumbel, rytualny toast na cześć boga, ma trzy fazy. Pierwszy toast wznosi się na cześć boga Odyna, który zdobył miód pitny poezji od olbrzyma Suttunga. Aby uniknąć niemiłych niespodzianek, warto uronić parę kropli dla Lokiego, najsprytniejszego z bogów. Drugi toast wypija się na cześć przodków oraz zmarłych, natomiast trzeci na cześć dowolnej osoby, którą się chce w ten sposób uczcić.

Wielu wyznawców Asatru uważa magię za nieodłączną część życia duchowego. Magia owa polega na współpracy z naturalnymi, lecz niewidzialnymi siłami, w tym siłami zaklętymi w runach, czyli starym alfabecie germańskim, a także na zaklinaniu (galdra) oraz praktykach szamańskich (s/ór). Magia pozwala przewidzieć przyszłe wydarzenia, uzdrawia i pomaga ludziom w ich przedsięwzięciach, ale nie jest metodą na codzienne życie.

Chociaż religia Asatru nie ma dogmatów czy sztywno ustalonych zasad wiary, w żadnym wypadku nie jest amoralna. Opiera się na Dziewięciu Szlachetnych Cnotach: odwadze, prawdzie, honorze, lojalności, gościnności, pracowitości, wytrwałości, samodyscyplinie i niezależności. Dzięki nim ludzie w każdej sytuacji mogą decydować o odpowiednim postępowaniu i zachować prawość w stosunku do siebie samych, swojej rodziny, społeczności i bogów, o ile starają się czynić to, co słuszne. Bogowie stworzyli wszechświat z materiału chaotycznego (przestawia go ciało zmarłego giganta Ymira). Pozostały chaos nadal ma cechy przypadkowości, co umożliwia wszechświatowi ewolucję. Bogowie nie są nawet wszechpotężni, więc od nikogo nie wymaga się doskonałości ani się jej nie czci.

Wielebny Patrick Jórósvin Buck