Fauna – Ssaki lądowe

Fauna-Ssaki lądowe W Norwegii żyje wiele różnych gatunków ssaków, jakie spotykamy i u nas, oraz sporo gatunków charakterystycznych dla regionów północnych. Jednak specyficzny sposób osiedlania się ludzi (liczne gospodarstwa, co prawda rozrzucone daleko od siebie, lecz za to niemal równomiernie w całym kraju) wpływa na środowisko naturalne ograniczająco, a także przyczynia się do zmniejszenia liczebności zwierząt.

Króliki (kanin), które prawdopodobnie niegdyś uciekły z hodowli, zadomowiły się na południu i południowym zachodzie kraju. Zając polarny (harej występuje w całej Norwegii, szczególnie na wrzosowiskach lub górskich łąkach, a czasem również w lasach. Jeże [pinnsvin) można spotkać na południe od Trandelag. Zalesione i pocętkowane jeziorami tereny południowej Norwegii zamieszkuje duża liczba bobrów [bever). Borsuki [grevling) żyją w dolinach rzek i lasach południowej Norwegii, natomiast wydry (oter) w wodach rzek płynących wśród lasów oraz w morzu (z wyjątkiem północnej części Finnmarku).

Łasice (vesel) i gronostaje (myskatt) występują licznie we wszystkich okręgach. Futro północnych odmian zimą zmienia kolor na biały. Właśnie ze względu na piękną zimową szatę gronostaje są łapane w potrzaski. Lubiący samotność rosomak (jerv), większy kuzyn łasicy, zamieszkuje górskie lasy i niżej położone tereny górskie, głównie w pobliżu bagien i jezior w Nordlandzie oraz we wschodniej i środkowej części Norwegii. Kuny leśne (skogmór) dają się zaobserwować w wielu wilgotnych, zalesionych rejonach na południe od Finnmarku. Norki, spotykane na lesistych obszarach na północy aż do Tromso, również lubią wodę.

Wiewiórki pospolite fekoin) występują w dużych ilościach w lasach iglastych w całej Norwegii. Często spotyka się też ryjówki (spissmus) i gryzonie, takie jak mysz domowa (husmus), szczur wędrowny [rotte] i nornica (markmus), zasiedlające wszystkie okręgi. Chociaż szczur wędrowny nosi łacińską nazwę Rattus norvegicus, czyli szczur norweski, nie pochodzi z Norwegii, lecz z Azji; po prostu niegdyś do europejskiego świata dotarł na pokładzie statków norweskich. Niektóre gryzonie, do których należą norniki angielskie, szczury górskie i północne szczury wodne, trafiają się nawet na wysokości 1300 m.

Lemingi (lemen), występujące w górskich rejonach na ok. 30% powierzchni kraju, żyją głównie w partiach położonych na wysokości ok. 800 m na południu i w niżej położonych częściach na północy kraju. Zwierzęta te rosną do 10 cm długości, mają miękkie płowo-czarne futerko, oczy jak paciorki i wydatne górne siekacze. Napotkany w górach leming może wpaść w gniew, wydawać syki i piski, a nawet atakować! Odmiana leminga mieszkającego w lasach (skoglemen) żyje niedaleko granicy szwedzkiej pomiędzy Hedmarkiem a Finnmarkiem. Większość gatunków norweskich nietoperzy (flaggermus| zamieszkuje południe Norwegii, ale nietoperza północnego można spotkać na terenie całego kraju.

Obszar występowania jelenia płowego (kronhjort) rozciąga się aż po krąg polarny, natomiast sarny zamieszkują lasy na południu i wschodzie Norwegii. Tereny zalesione od samego południa kraju do południowego Finnmarku to domena łosi [elk], mądrych zwierząt, które – wbrew ulubionym przez turystów powiastkom – trzymają się z daleka od ludzi i szos. Renifer (reinsdyi) w stanie dzikim żyje w dużych stadach, zazwyczaj powyżej górnej granicy piętra lasów, czasem nawet na wysokości 2000 m n.p.m., szczególnie na płaskowyżu Hardangeryidda, ale można go spotkać także w Jotunheimen, Dovre-fjell i w lądowych częściach okręgu Trandelag. Renifery z Finnmarku są własnością Samów (Lapończyków), którzy z początkiem lata prowadzą stada nad morze, a na zimę wracają z nimi w głąb kraju. Mniejsze karibu ze Svalbardu (svalbardrein) występuje tylko na wyspach Svalbardu.

Pod koniec lat 40. do Parku Narodowego Dovrefjell wprowadzono ponownie woły piżmowe |moskusokse), sprowadzone z Grenlandii Iwięcej informacji w ramce w rozdziale Środkowa Norwegia).

Podobnie jak w wielu innych krajach wilki (ulv) nie cieszą się sympatią rolników, pasterzy reniferów czy myśliwych.

W Norwegii żyje bardzo niewiele przedstawicieli gatunku, głównie skupiają się w okolicach Hammar, a także w Finn-marku. Wilki, które od czasu do czasu przywędrują z Rosji, zabija się ze względu na rzekome zagrożenie wścieklizny. Rude lisy (rodreyj występują w wielu miejscach, lecz ich liczba maleje z powodu częstych zachorowań na parch. Lisy polarne, czyli fenki (fjellrev), trafiają się w rejonie położonym na północ od linii kolejowej Oslo-Bergen, głównie powyżej piętra lasów, a także na Svalbar-dzie. Rzadkim zwierzęciem jest żyjący samotnie w lasach ryś {gaupe|, jedyny przedstawiciel zamieszkujących Europę dużych kotów.

Niedźwiedzie brunatne (bjorn) były prześladowane od stuleci. Garstka przedstawicieli gatunku przetrwała w zalesionych dolinach wzdłuż granicy szwedzkiej, pomiędzy Hedmarkiem a Finnmarkiem. Jedyna stała grupa niedźwiedzi w Norwegii żyje w Parku Narodowym 0vre Pasvik w południowym Finnmarku.

Niedźwiedzie polarne (isbjorn) mieszkają jedynie na Svalbardzie. Nie są typowymi zwierzętami lądowymi, jako że spędzają dużo czasu na paku lodowym lub dryfujących wielkich krach. Od momentu wejścia w życie w 1973 r. zakazu polowania ich liczba zwiększyła się do ponad 5000. Niedźwiedź polarny jest największym na świecie lądowym zwierzęciem mięsożernym, ważącym do 720 kg i osiągającym długość do 2,5 m. Pomimo takich rozmiarów zwierzęta te są szybkie i zwinne. Porastająca podeszwy ich stóp sierść ułatwia poruszanie się po lodzie i śniegu oraz zapewnia dodatkową izolację. Niedźwiedzie polarne żywią się głównie fokami, wyrzuconymi na plażę waleniami, rybami i ptakami, natomiast rzadko atakują renifery czy inne ssaki lądowe (w tym – co za szczęście – człowieka]. Mleko niedźwiedzic polarnych składa się w 30% z tłuszczu, czyli jest najbardziej kaloryczne spośród pokarmu młodych wszystkich mięsożernych ssaków lądowych. Umożliwia ono szybki wzrost niedźwiedziątek oraz pomaga im znosić niskie temperatury. Dzięki specyficznej diecie wątroba niedźwiedzia polarnego zawiera tak dużą ilość witaminy D, że mogłaby zabić człowieka, który by ją zjadł.